Ondernemer en burn-out: een burn-out gluurt soms om de hoek

Als ondernemer werk je dagelijks vol plezier aan je dromen, je passie, je leven, je bestaan of je toekomst. Tegelijkertijd gaat het runnen van een bedrijf – of het nu een eenmanszaak is of een bedrijf met meerdere werknemers – vaak gepaard met spannende of stressvolle momenten. Heel is normaal, het hoort bij het ondernemerschap. Maar het harde werken brengt ook risico’s met zich mee: stress, overbelasting en het gevoel constant ‘aan’ te moeten staan. Voor even is dat okay, zeker in tijden als je een nieuw product lanceert, of deadlines hebt. Je wilt echter niet dat dit omslaat in langdurige stress of zelfs een burn-out. Als drukke en enthousiaste ondernemer gluurt een burn-out soms om de hoek.

Gevolgen van een burn-out van ondernemers zijn groot

Een burn-out kan grote gevolgen hebben. Denk aan zakelijke partners, levenspartners, afnemers of klanten, personeel, toeleveranciers.

• Langdurige stress kan de relatie met een partner negatief onder druk zetten. Niet alleen je levenspartner maar ook een zakelijke partner. Een ruzie of een misverstand kan door een kort lontje snel uit de hand lopen.
• Conflicten met afnemers, klanten of toeleveranciers ontstaan snel. Ook hier geldt: suboptimale communicatie, het niet nakomen van beloftes, afleveren van broddelwerk, werkt misverstanden in de hand en leidt tot verlies van klanten.
• Het beïnvloedt ook het (eventuele) personeel, omdat er onduidelijkheid ontstaat over de bedrijfsvoering en continuïteit. Wellicht is je gedrag onvoorspelbaar, waardoor je personeel op scherp staat en misschien wel vertrekt. Met als gevolg dat er nog meer op je bord komt.

Het is duidelijk: zonder een gezonde ondernemer staat het bedrijf stil!

Langdurige stress en de gevaren ervan

Het kan zo aangenaam zijn, je bedrijf op te bouwen, een nieuw product te lanceren, je kennis te vergroten terwijl je ook cliënten ziet en een gezin hebt. Op hetzelfde moment zijn dit vaak periodes die langdurig veel van je kunnen vragen. Langdurige stress is niet vrij van gevaren en kan zowel fysieke als mentale problemen geven.

Fysieke problemen

Langdurige stress brengt fysieke gezondheidsproblemen met zich mee. Denk bij fysieke problemen aan:

• verhoogde bloeddruk
• versnelde hartslag
• verminderd immuniteitssysteem
• maag/darm problemen
• afname van hersenweefsel

Mentale problemen

Langdurige stress brengt ook mentale gezondheidsproblemen met zich mee. De passie voor je werk of bedrijf is weg. Of er ontstaan relatieproblemen, of vreetbuien (een beetje chocola op z´n tijd is helemaal prima, voortdurend junkfood willen eten niet), angststoornissen. Je ontwikkelt een cynische of negatieve houding, hebt een kort lontje en/of concentratieproblemen, en langzaam glij je richting een burn-out.

Steeds meer aandacht voor mentale gezondheid

Wereldwijd (Ipsos, World Mental Health Day 2024) is er steeds meer aandacht voor en bewustwording rondom mentale gezondheid. 62% van de geïnterviewden (niet alleen ondernemers) gaf aan zodanig veel stress te ervaren dat het hun dag beïnvloedde. 41% zegt dat zorgverzekeraars fysieke gezondheid belangrijker vinden dan mentale gezondheid, terwijl 76% van de geïnterviewden van mening is dat fysieke en mentale gezondheid even belangrijk zijn. Professionele hulp op het gebied van mentale gezondheidszorg is of wel overbelast, kent lange wachttijden of is ontoereikend. Preventie van burn-out en het leren omgaan met stress is dus zinvol en beperkt uitval van medewerkers en ondernemers.

Wat is een burn-out?

“Ik ben als een kaars, die aan beide kanten brandt” zei een client van mij een tijd geleden. Door het voortdurend ´aan´ staan en uitermate succesvol willen zijn, overschreed hij zijn grenzen, brandde hij op en snel ook. Met handvatten om zijn dagen beter in te delen voorkwam hij een volledige burn-out.

Het woord spreekt voor zich: burn-out = opgebrand.

Lichamelijk en geestelijk uitgeput.

Je intens vermoeid voelen, maar toch niet kunnen slapen.

Alles voelen, overprikkeld, alsof je zenuwuiteinden blootliggen.

Je angstig voelen, zelfs even boodschappen halen voelt als het beklimmen van de Mount Everest.

Je hoofd zit vol watten of je geheugen is een zeef.

Dit kunnen symptomen zijn van een burn-out.

Hoe raak je opgebrand – oorzaken van burn-out

Opgebrand raken overkomt je niet zomaar. Ook al voelt het wellicht wel zo. Voorafgaand aan een burn-out is er een langere periode van regelmatige stress geweest. Wat is er in die periode gebeurd?

• Sommige mensen, routines, gewoontes vreten energie: niet eenmalig maar regelmatig.
• Te vaak over je grenzen gegaan: meer uren gedraaid dan goed voor je is, de balans tussen werk en privé slaat de verkeerde kant op.
• Niet voldoende rust: korte nachten door ofwel te veel werk, of een te druk hoofd, in het weekend doorwerken, niet meer kunnen stoppen – niet met werk, niet met het onderhouden van je sociale leven.
• Zaken oppakken die door anderen gedaan hadden kunnen worden: geen “nee” kunnen of durven zeggen.

Eerder schreef ik al: soms moet je even, gewoon omdat het een drukke periode is. Maar juist in die periodes is het belangrijk om je bewust te worden van de stress in je leven en jezelf een halt toe te roepen. Zeker als die periode niet een week of twee is, maar een maand of 6 wordt, of zelfs langer.

Vanuit de psychologie gezien, kunnen aan burn-outs verschillende zaken ten grondslag liggen. Bijvoorbeeld: niet in tune zijn met je waarden, people pleasing, nooit geleerd hebben je grenzen aan te geven of nee te zeggen, of wellicht mocht je het vroeger niet rustig aan doen, want ledigheid is des duivels oorkussen.

Het merendeel van ondernemers, kent zichzelf erg goed en zal zich waarschijnlijk niet (meer) herkennen in het bovenstaande.

En zo komen we weer terug bij: een langere periode te veel doen/gedaan hebben, om welke reden dan ook.

Hoe voorkom je een burn-out?

Het beste wat je kunt doen om een burn-out te voorkomen is je bewust te worden van je gedrag, gedachtes en emoties. De volgende tips helpen je hierbij.

1. Wat zijn je waarden en is hetgeen je doet nog in lijn met die waarden? Probeer afscheid te nemen van die energievreters, want die sluiten duidelijk niet aan bij je waarden.
2. Sla die laptop op tijd dicht, zet je telefoon op stil en neem een avond/weekend afstand van je werk. Mocht je toch een vinger aan de pols willen houden, doe dat dan op vaste tijden en communiceer dat naar de mensen voor wie je bereikbaar wilt zijn.
3. Op tijd naar bed. Echt, om 10 uur ´s avonds je nest in duiken is zo goed voor je.
4. Gezond en regelmatig eten: veel groentes, goede proteïnes, fruit en vezels.
5. Drink geen tot weinig alcohol en cafeïne, maar ga voor het gemeentepils (water dus).
6. Mediteren: begin met 10 minuten. YouTube heeft goede meditaties.
7. Zeg eens wat vaker “nee”. Tegen anderen, tegen extra werk en tegen jezelf.
8. Plan rust, al is het 10 minuten. Staar uit het raam, mediteer, tap (EFT tapping) met je telefoon buiten bereik en op stil.
9. Ga regelmatig naar buiten, geniet van de natuur, laat die denkbeeldige hond een paar keer per dag uit. 20/30 minuten per keer is voldoende. Een telefoongesprek kun je ook wandelend buiten houden, of ga voor een wandelmeeting.
10. Sport, met vrienden of alleen. Wees bewust van de hoeveelheid inspanning, het moet je goed doen, niet opbranden.
11. Voel je vooral niet schuldig als je voor jezelf en je eigen welzijn kiest. Alleen als jij goed in je vel zit, zowel fysiek als mentaal, kun je blijven doen wat je zo graag doet.
12. Praat met anderen: andere ondernemers, familieleden, een vriend of een deskundige.

Masterclass

Wil je meer leren over hoe je jezelf voor een burn-out kunt behoeden? Bekijk de Masterclass Burn-out preventie voor ondernemers via de Ondernemersplein-Spanje Academy.

Professionele hulp

Heb je punt 1 t/m 11 al geprobeerd, maar heb je behoefte aan professionele hulp? Dan ben ik er voor je. Kijk eens op mijn website, en plan een gratis kennismakingsgesprek.